Reve bij schemer

Dementie is de venijnigste van alle sluipmoordenaars. Ze dooft je langzaam uit. Nu ik haar in mijn directe omgeving van dichtbij leer kennen, zie ik het: alles wordt flets. Het zijn niet alleen de voorbijtrekkende mistflarden zelf die het proces versnellen, maar juist ook die momenten waarop, heel onverwacht, plots de zon doorbreekt. Je kijkt…

Lees meer Reve bij schemer

Waar de versnelling begint

Deze zomer verhuisden we mijn vader van een verzorgingshuis naar een aanleunwoning bij het complex waar mijn moeder woont. Ze verblijft daar omdat ze kampt met verschijnselen van Alzheimer. Toen ze het appartement voor het eerst bezocht dat we hadden ingericht met hun eigen meubels was ze zichtbaar ontroerd. Ze liet haar hand langs de…

Lees meer Waar de versnelling begint

Dertig zomers verder

‘Dat was niet met mij hoor.’ ‘Niet?’ ‘Nee, dat kan ik me echt niet herinneren’. Een mooie zomeravond op een dakterras, de zon zakt achter de huizen weg. Opnieuw is een van ons vijftig geworden, nog een jaar en ik moet er zelf ook aan geloven. Het gaat over een concert, dertig jaar geleden in…

Lees meer Dertig zomers verder

Menselijke dieren, dierlijke mensen

Ik was op stap met een boswachter met de bevoegdheden van buitengewoon opsporingsambtenaar. Een groeiend deel van zijn tijd besteedde hij aan het verwijderen van illegaal gedumpt chemisch afval, maar ook aan het verslepen van kadavers van vooral edelherten en zwijnen. Het kon gaan om afgeschoten wild, maar ook om aangereden wild en dieren die…

Lees meer Menselijke dieren, dierlijke mensen

Een noot die nooit uitsterft

Tijdens het IDFA keek ik samen met mijn dochter naar een documentaire over Ryuichi Sakamoto. De componist, onberispelijk als altijd, zorgvuldig zijn woorden zoekend, volledig opgaand in zijn muzikale universum, haalt daarin een tekst aan van Paul Bowles uit de roman The Sheltering Sky. ‘Death is always on the way,’ schreef Bowles in 1949, ‘but…

Lees meer Een noot die nooit uitsterft

Motown op legerkistjes

‘Terribly arty!’ grapte zanger Edwyn Collins tijdens een Q & A over de film die over hem was gemaakt en die nu op het documentairefestival IDFA is te zien. The Possibilities are Endless is een poëtische film over het herstelproces van een man die zich na twee hersenbloedingen een weg terug probeert te vechten in…

Lees meer Motown op legerkistjes

Een obsessie met geluk

In de metro kwam een man naast ons staan. Hij vroeg waar we vandaan kwamen. ‘Nederland?,’ herhaalde hij, terwijl hij zich voor zijn evenwicht vastgreep aan de lussen. ‘Dan haten jullie ons,’ zei hij. ‘Vanwege de oorlog.’ Zonder onze repliek af te wachten schakelde hij goedgemutst over op andere onderwerpen. Hij ratelde over Japanse visgerechten,…

Lees meer Een obsessie met geluk

Minderheden in breed gezelschap

In Birma raakten we eens verzeild op een traditionele ceremonie. Terwijl we de Popa-berg afdaalden werden we aangetrokken door enorm kabaal. Aan de voet van de berg, in een grote, slecht verlichte zaal, speelde een groep muzikanten traditionele Birmese muziek. Het was een kakofonie opgebouwd uit trommels, gongs, clarions en xylofoons, versterkt door reusachtige boxen…

Lees meer Minderheden in breed gezelschap

Gerard Janssen: ‘Een geniaal niemendalletje, dat is het hoogst haalbare’

Welke liedjes, boeken, schilderijen en films maakten zó’n diepe druk dat ze blijvend van invloed zijn? In deze interviewserie maken kunstwerken die een bepalende rol hebben gespeeld in iemands leven samen het portret op. Deze keer: Gerard Janssen (1967), helft van het DJ-duo de Easy Aloha’s, en schrijver van boeken als Dochters!, Zoons!, Echte Vaders,…

Lees meer Gerard Janssen: ‘Een geniaal niemendalletje, dat is het hoogst haalbare’

Afslag Lviv

In weerwil van de huidige bewoners, die zijn historische belangstelling maar een perverse fetisj vonden, dook journalist Michiel Driebergen in het verleden van de Midden-Europese stad Lviv, gelegen in het huidige Oekraïne. In de hoop dat deze verbazingwekkend goed geconserveerde stad niet alleen als een achteruitkijkspiegel zou werken, maar hem ook een blik op de…

Lees meer Afslag Lviv

Boordevol Asha Bhosle

Brimful of Asha on the 45 Well, it’s a brimful of Asha on the 45 Elke zomer heeft de hit die hij verdient. 1998 had Brimful of Asha van de groep Cornershop, een Brits-Indiase band die zich vernoemd had naar de vele winkeltjes van Britse Aziaten op straathoeken in de grote steden. Hun muziek was…

Lees meer Boordevol Asha Bhosle

De vega-pioniers van Felixoord

Vandaag de dag is er Eating Animals van Jonathan Safran Foer, in de jaren tachtig klonk Meat is Murder van The Smiths en nog eens tien jaar eerder sloeg Animal Liberation van Peter Singer in als een bom. Maar hoe raakten de generaties die in de jaren veertig en vijftig opgroeiden geïnspireerd door het vegetarisme?…

Lees meer De vega-pioniers van Felixoord

De opdracht van Djunga de Biluca

‘Je moet het je zo voorstellen,’ had zijn achterneefje Jorge Lizardo me gezegd, ‘onze Peter Stuyvesant, onze Abel Tasman leeft! En hij woont in een flat in Ommoord in Rotterdam.’ In die flat in de noordwestelijke wijk Ommoord ontmoet ik João Silva, beter bekend als Djunga de Biluca. Nog maar een paar maanden geleden ontving…

Lees meer De opdracht van Djunga de Biluca

Alles is bezoedeld

Onlangs bezocht ik samen met mijn vader de psychologe die mijn moeder had onderzocht. Ze had vooral willen meten in hoeverre mijn moeder zich bewust was van haar eigen ziektebeeld, en in welk stadium van Alzheimer ze zich bevond. Na het uiteenzetten van de bevindingen werd mijn vader dringend geadviseerd niet langer nieuwe dingen met…

Lees meer Alles is bezoedeld

Het verleden als klei

Hannes Wallrafen stond buiten voor de deur van zijn atelier een shaggie te roken. Naast hem stond een kast waarin mensen hun afgedankte boeken kwijt konden, opdat voorbijgangers er iets tussen konden vinden van hun gading. ‘Zit er wat tussen?,’ vroeg hij. Zelf kon hij dat niet zien want de gelauwerde fotograaf – die ik…

Lees meer Het verleden als klei

De dood aan het werk

In de oneindige stroom artikelen over David Bowie kwam ik deze week een fragment tegen uit de film The Man Who Fell To Earth. Ik herinner me dat ik die film zag, lang geleden. Eén scène staat me nog het meest helder voor de geest. Het is het moment waarop we als kijkers voor even…

Lees meer De dood aan het werk