De playlist bij ‘Hier woont alleen de tijd – Dieper de zone in’

Ga hier naar de playlist op Spotify.

Een korte toelichting per track:

All Imperfect Things – Michael Nyman

Michael Nyman grossiert in melancholie die geen somberheid duldt, maar onoverwinnelijkheid, berusting en overgave. Zoals in deze onverwoestbare track van de soundtrack van Jane Campions The Piano. Pas als voorwerpen (en ook huizen) gebutst zijn, gedeukt, schade hebben opgelopen, sluipt het leven erin. Zonder tekenen van verval is alles zielloos.

2. Song For Our Daughter – Laura Marling

Laura Marling voert een denkbeeldige dochter op, over wie ze zich op voorhand al zorgen maakt. ‘Lately I’ve been thinking about our daughter growing old/ All of the bullshit that she might be told.’ Hoe kun je ervoor zorgen dat de onschuld niet voortijdig wordt weggenomen en haar toch zo goed mogelijk voorbereiden op alle hindernissen en risico’s waar ze aan blootgesteld wordt?

3. Richmond Bridge – Piero Piccioni & Julie Rogers

De gretigheid waarmee Julie Rogers het leven dat voor haar ligt omarmt is even aanstekelijk als ontroerend. ‘I want to be/ Be the one ready to have some fun/ The fun I know is waiting there for me/ Waiting there for you and me.’ In de film Fumo di Londra, waarvoor Piccioni het nummer schreef, draait het om de levenslust van de swingin’ sixties maar het is het soort opwinding dat gelukkig van alle tijden is.

4. Our House – Madness

Het ultieme sprankelende popliedje over het ouderlijk huis als veilige toevluchtshaven, die naarmate de tijd verstrijkt steeds meer onderdak biedt aan herinneringen aan de kindertijd. Er gebeurde altijd wat, niet zelden met veel lawaai. ‘Our house, was our castle and our keep/ Our house, in the middle of our street/ Our house, that was where we used to sleep.’

5. My Autumn’s Done Come – Lee Hazlewood

Tongue in cheek als we van Hazlewood gewend zijn, maar toch ook een van de weinige liedjes die raakt aan het besef dat ouder worden niet alleen gepaard gaat met gebreken, maar ook met geneugten. Zolang je je er maar aan overgeeft (want anders is het misse boel natuurlijk). ‘Let those I don’t care days begin/ I’m tired of holdin’ my stomach in/ No more slinky Vogue dolls for me/ I’ll take Sears and Roebuck dolls gladly.’ Traag slepend, uitbuikend, op weg naar het einde.

6. In The Upper Room: Dance II – Philip Glass

Geen muziek die zo goed de thematiek van de eeuwige levenscyclus symboliseert als minimal music, in het bijzonder die van Philip Glass. Over elkaar heen schuivende patronen als nieuwe behanglagen aan de muur, repetitieve melodielijnen als jaarrringen in een boom. Classic Glass, indertijd geschreven voor een choreografie van Twyla Tharp. De titel maakt het af.

7. The Morning Of Our Lives – Jonathan Richman & The Modern Lovers

Iemand die onzeker is een hart onder de riem steken, dat is Jonathan Richman wel toevertrouwd. Zo onomwonden en ontwapenend als hij het in dit liedje doet, dat uitsluitend in een live-versie verscheen, is zelfs voor hem uniek. Nú zijn we jong, nú moet het gebeuren. ‘Our time is right now, now we can do anything we really want to/ Our time is now, here in the morning of our lives.’

8. The Kiss, The Dance And The Death – Richard Jobson

Met zijn literaire spoken word-platen schudde Richard Jobson (The Skids) zijn punkverleden van zich af. De teksten, veelal gebaseerd op het werk van Marguerite Duras en Jean Cocteau, onderzoeken complexe intermenselijke relaties, thematiek die al even tijdloos is als de muziek vol kwikzilverig pianospel die de ruimte vult. Als we de zone verkennen zouden deze klanken zich uitstekend kunnen mengen met al het knisperend glas onder onze voeten, de druppels in de plassen water, het geluid van opfladdderende duiven en van de wind die in de verte speelt met een golfplaat.

9. Who Knows Where The Time Goes – Cat Power

Talloze keren werd het liedje van Sandy Denny gecovered, maar het is ongetwijfeld de versie van Nina Simone die Cat Power inspireerde tot deze opname. Hemelse, ijle, spaarzame akkoorden in die stijl die Cat Power zo eigen is. Ze schudde de volgorde van de coupletten wat op, waardoor het lied nu eens niet begint met het mysterie van de vogeltrek, maar met de verlaten kust. ‘Sad, deserted shore, your fickle friends are leaving/ but then you know it’s time for them to go/ But I will still be here, I have no thought of leaving/ I do not count the time/ For who knows where the time goes?’

10. Meditation – Edward Athemyev

In het hart van deze playlist hoort de muziek uit de filmklassieker Stalker. Elke keer dat die film ergens in een bioscoop draait zijn we erbij, als bezoekers van de hoogmis. Twee jaar geleden bezochten we ook de Estse locatie waar de film werd gedraaid – een pilgrimage in de ware zin des woords. Om de sfeer in De Zone te verklanken liet Tarkovsky’s filmcomponist Edward Anthemyev zich indertijd onder meer inspireren door Indiase klassieke muziek.

*Foto uit ‘Hier woont alleen de tijd – Dieper de zone in’ (© Maarten en Billie Slagboom)*

11. Son Of The Sea – Bill Callahan

Van de plaat Shepherd In A Sheepskin Vest, waarop de tot dan toe onaangepaste Bill Callahan zich zowaar ontpopt als iemand die zich wentelt in het klein, huiselijk bestaan. Huisje, boompje, beestje is ook tot zijn eigen verbazing lang niet zo afschrikwekkend als hij altijd wilde geloven. Het kan verkeren. Stillevens van de keukentafel, de kinderen, het uitzicht, de zee. ‘The house is full of life/ Life is change/ Even death is not stable,’ opent hij de vertelling. Om er later aan toe te voegen: ‘The panic room is now a nursery/ And there’s renovators renovating constantly’.

12. Desire Lines – Deerhunter

Met de tijd worden sommige beloftes ingewilligd, en andere in de kiem gesmoord. Toch, en daar lijkt het ook in deze sterke track om te draaien, moet het vuurtje blijven branden, het verlangen gevoed. ‘When you were young and your excitement showed/ But as time goes by is it outgrown?/ Is that the way things go?’ De lang uitgesponnen uitro van het nummer is hallucinant, bedwelmend. Alsof er met rook kringetjes worden geblazen, steeds groter, steeds verder.

13. Cantus In Memory Of Benjamin Britten – Arvo Pärt

Geen stuk dat, zonder enige tekst, je zo snel tot diep ontzag en ontroering weet te brengen over ons lot als mensheid als de Cantus van Pärt. Toonbeeld van zijn vermaarde Tintinnabuli-techniek, maar vooral ongekend in het verklanken van de menselijke conditie. Je gaat je er heel nietig door voelen, precies als in de zone. We hadden de eer hem te mogen ontmoeten tijdens onze reis door de Baltische Staten, tijdens welke we ook foto’s maakten die in het eerste boek belandden.

14. This Eve Of Parting – John Hartford

Het liedje dat Greta Gerwig inzet om de ontroerende, moeizame relatie tussen moeder en dochter in de film Ladybird kracht bij te zetten. Pas als Ladybird op het vliegtuig is gestapt en haar moeder terugrijdt in de auto komen de tranen. Eindelijk. Coming of age gaat niet zonder strubbelingen, ook niet waar het de band tussen ouder en kind betreft.

15. Age Of Consent – New Order

Vaste prik tijdens de vele autoreizen voor onze fotografie, met het volume op grote hoogte. Zelfs hardnekkige New Order-vorsers zullen het niet eens zijn over de precieze betekenis van de titel, maar waarschijnlijk heeft die weinig te maken met de songtekst. Niet stuk te krijgen in elk geval, deze klassieker, onmisbaar op de euforische soundtrack voor de ritten binnen de zone.

16. In Your Room – The Bangles

In al die kamers waar we komen zijn vreugdedansjes gemaakten, tranen gevloeid, is lief en leed gedeeld. De kamer in dit nummer van The Bangles is de plek van hunkering en verlangen. ‘I feel good in your room/ Let’s lock the world out’. Net als al die popsongs die over ‘Tonight’ gaan. Vanavond, daar, gaat het gebeuren. De kamer als decor voor brandende verlangens.

17. Getting Older – Billie Eilish

Mooi hoe Billie Elilsh hier zo de kern van de adolescentie raakt in een glasheldere tekst. ‘Things I once enjoyed/ Just keep me employed now/ Things I’m longing for/ Someday, I’ll be bored of/ It’s so weird/ That we care so much until we don’t.’

18. Hazy Shade Of Winter – The Bangles

Een van de meest trefzekere popliedjes over vergankelijkheid en hoe die wordt weerspiegeld door de seizoenen. ‘Seasons change with the scenery/ Weavin’ time in a tapestry/Won’t you stop and remember me?’ De Tijd (‘See what’s become of me’) wordt er ook in opgevoerd als personage. Deze versie van The Bangles doorstaat de tand des tijds beter dan het origineel van Simon & Garfunkel. Anders gezegd: een versie that ages well.

19. Time Is On My Side – Irma Thomas

Toen Jerry Ragovoy Time Is On My Side schreef zag hij het als een instrumental met alleen die vijf woorden als tekst. Het werden er in eerste instantie welgeteld vier meer (‘You’ll come running back’), met de schitterende in gospel gedrenkte vocalen van Cissy Houston en haar nichtjes Dionne en Dee Dee Warwick. Een paar maanden later – we schrijven 1964 – volgde deze doorleefde versie van Irma Thomas. De Soul Queen of New Orleans heeft de tijd altijd aan haar zijde gehad. Vier jaar geleden, tijdens een roadtrip door de VS, zochten we haar op in haar woning in New Orleans. Het was een allerhartelijkste ontvangst, met wijd uitgespreide armen en een schaterlach.

20. These Days – Jackson Browne

‘I’ve been out walking/ I don’t do too much talking, these days/ These days … These days I seem to think a lot, about the things that I forgot to do/ And all the times I had the chance to.’ Het is bijna niet te geloven, maar Jackson Browne schreef dit nummer al op z’n zestiende. De eerste die het nummer opnam was Nico van The Velvet Underground.

21. House On The Hill – Emma Pollock

Wat geweest is, komt niet meer terug. House On The Hill van voormalig Delgados-zangeres Emma Pollock is doorspekt met bitterzoete nostalgie. Binnen de muren van het huis ligt alles opgeslagen. ‘I wish that I could have it all again/ But now it’s too late for me/ You’re gazing on the house I once lived in/ So you can do it for me.’

22. Feather By Feather – Smog

Cryptische tekst in deze slow burner van Bill Callahan, uit de tijd dat hij zich nog verschool achter het pseudoniem Smog. Al zit hier dan weer geen woord Frans bij: ‘When they make the movie of your life/ They’re going to have to ask you/ To do your own stunts/ Because nobody nobody nobody/ Could pull off the same shit as you/ And still come out alright.’

23. In The Winter – Janis Ian

In veel opzichten de tegenpool van In Your Room. De kamer die symbool stond voor hunkering en opwinding is hier in een andere levensfase het domein waar de protagoniste zich na de breuk kan afzonderen in eenzaamheid. Met alleen het geluid van de buren aan de andere kant van de muur en de radiator om zich aan te warmen. Zet de thermostaat nog maar wat hoger en pak een extra deken uit de kast want het kan vanavond goed koud worden. De versie van Dusty Springfield is zo mogelijk nog mooier, maar helaas niet beschikbaar op Spotify.

24. I Was A Daughter – Basia Bulat

‘If you call tomorrow, I will dream I was a daughter/ Weaving through these brand-new silver streams/ Turned into dusty roads that we both wandered on.’ Fouten maken, vallen en weer opstaan, wijs worden door schade en schande. Basia Bulat schreef dit mooie nummer voor haar sprankelende debuut.

25. Autumn – Peter Hammill

Waarschijnlijk een van de weinige liedjes over wat vaak smalend het lege nest-syndroom wordt genoemd. Het moet haast wel de meest verbitterde, wanhopige Peter Hammill-plaat zijn uit zijn lange loopbaan. ‘So here we are at last/ The time has gone so fast and so have my dreams/ I simply don’t know what it all means/ This pointless passage through the night, this autumn-time, this walk upon the water….’ Troostrijk is het niet, maar gelukkig weten we nu dat de boel ook voor hem later weer op zou klaren.

26. Both Sides Now – Joni Mitchell

Desillusies en keerzijdes zijn een dankbaar onderwerp, maar zelden in een zo iconisch nummer gevat als in Both Sides Now. Het ontbrak niet tijdens het recente verrassingsoptreden van Joni Mitchell tijdens het Newport Folk Festival.

27. The Copper Top – Bill Wells & Aidan Moffat

Wie vergankelijkheid liever krijgt uitgeserveerd met een tragikomische kwinkslag is bij Aidan Moffat, de helft van het illustere Schotse duo Arab Strap, aan het juiste adres. Wat een beeldende schets van een klein moment in de dichtstbijzijnde pub bij het crematorium. De uitgelezen locatie voor een overdenking die schittert door eenvoud en milde ironie. ‘I had to make a quick exit to be alone with my memories, I was sick of hearing everyone else’s’. Dus wat doet Aidan, hij bestelt een biertje en doet zijn das los die bij het pak hoort dat hij ooit voor bruiloften en begrafenissen heeft aangeschaft. ‘I down what’s left and step into the bright afternoon and get in the car. I look up and see the pub’s once brilliant copper roof has oxidized over the years and now it’s a dull, pastel green. Everything’s getting older’.

28. Time Waits For No One – Rolling Stones

Sfeervol buitenbeentje in het oeuvre van de Stones, dat nooit live werd gespeeld. De tekst spreekt voor zich. ’Time waits for no one, no favors has he/ Time waits for no one, and he won’t wait for me.’

29. A Room – John Cage

Tot op de dag vandaag ongekend invloedrijk als conceptueel denker. Dit stuk voor geprepareerde paino, met z’n gamelan-achtige klanken, heeft je vanaf de eerste toon in zijn greep. De stilte uit 4’33” en vooral de idee achter zijn orgelwerk As Slow As Possible, dat tot diep in de 26e eeuw zal worden opgevoerd in een kerkje in voormalig Oost-Duitsland, is imposant doordat het zoveel generaties bestrijkt. Om de zoveel jaar wordt er een orgelpijp vervangen, al naar gelang de partituur het vereist. Geen mens is in staat het geheel te horen.

30. All Imperfect Things – Michael Nyman

Reprise, in een ander arrangement.

31. Fullmoon – Ryuichi Sakamoto

Het was de Japanse grootmeester Ryuichi Sakamoto die Paul Bowles’ zinnen uit The Sheltering Sky, die veel indruk maken, isoleerde en hier in tientallen wereldtalen liet inspreken, voorafgegaan door een opname van de schrijver zelf. ‘Because we don’t know when we will die we get to think of life as an inexhaustible well. Yet everything happens only a certain number of times, and a very small number, really. How many more times will you remember a certain afternoon of your childhood, some afternoon that is so deeply a part of your being that you can’t even conceive your life without it? Perhaps four or five times more, perhaps not even that. How many more times will you watch the full moon rise? Perhaps twenty, and yet it all seems limitless.’